انواع روشهای ليزينگ

بدليل گستردگي دامنه صنعت ليزينگ در جهان و نوآوريها و تكنـيك هاي عملياتي گوناگون، اين صنعت در زمينه هاي مختلفي كاربرد يافته است. عمليات ليزينگ به انواع گوناگوني طبقه بندي شده است كه بطور خلاصه به روشهائي كه بيشتر جنبه كاربردي دارد اشاره مي شود:

۱- ليزينگ عملياتي (Operating Lease)

ليزينگ عملياتي قديمي ترين و ساده ترين نوع و روش عمليات ليزينگ است كه براسـاس آن قرارداد با مستــــاجر (متقاضي) صرفاً به قصد بهره برداري و برخورداري از حق انتفاع كالا (مورد اجاره)‌ منعقد مي گردد و در پايان مدت قرارداد مورد اجاره عيناً به موجر مسترد مي گردد. در اين نوع ليزينگ معمولاً 100% بهاي مورد اجاره توسط موجر تأمين مي گردد.

۲- ليزينگ سرمايه اي (Financial or capital lease)

ليزينگ سرمايه اي يا اجاره اعتباري كه مشابهت كامل با عقد اجاره به شرط تمليك مندرج در قانون عمليات بانكي بدون ربا دارد و تنها تفاوت آن شرط اختيار خريد در ليزينگ مالي يا اجاره اعتباري است. اين نوع عمليات ليزينگ در نوع خود يكي از پيشرفته ترين شيوه هاي ليزينگ در جهان محسوب مي شود كه امروزه بدليل ماهيت آن از لحاظ پيش بيني امكان تمليك مورد اجاره توسط مستاجر (متقاضي) گستره وسيعي از مبادلات اعتباري را در بر گرفته است. اين نوع از عمليات ليزينگ داراي شقوق مختلفي بشرح ذيل مي باشد :

1-2- روش ليزينگ يا اجاره اعتباري کمک فروش (Sales aid lease)

 براساس اين روش بين شركت ليزينگ (موجر) و شركت توليد كننده تفاهم مي گردد كه براساس آن توليد كننده تمايل و موافقت خود را جهت واگذاري بخشي از كالاهاي توليدي خود بصورت نقد و اقساط اعلام وعرضه نمايد و از اين طريق چرخه توليد خود را بهبود و ميزان فروش خود را افزايش مي دهد. شركت ليزينگ نيز توليدات مورد توافق مزبور را براساس تفاهم بعمل آمده در چهارچوب قراردادهاي اجاره اعتباري به متقاضــــــيان واگذار مي نمايد. امروزه استفاده از اين شيوه در كشورهاي پيشرفته جهان از گستردگي قابل توجهي برخوردار است و با استفاده از اين روش، توليد كنندگان به موفقيت هاي چشم گيري در بازاريابي و افزايش فروش محصولات توليدي خود دست يافته اند.

2-2- روش ليزينگ اهرمي يا اجاره اعتباري سه جانبه (Leveraged lease)

در اين روش كه اساساً جهت اجـاره كالاهاي با قيمت بسـيار بالا همانـند كشتي ها، هواپيماها، ماهواره ها، تأسيسات عظيم نفتي و… بكار گرفته مي شود، شركت ليزينگ با استفاده از تسهيلات بانكي يا مؤسسات مختلف مالي ديگر، منابع لازم براي اجاره اهرمي را تأمين مي نمايد و از سوي ديگر با استفاده از منابع ياد شده اقلام مورد تقاضا را در چهارچوب قراردادهاي مخصوصي به متقاضيان واگذار مي نمايد. براساس ماهيت اين شيوه از عمليات ليزينگ مي بايست بصورت سه جانبه منعقد و مبادله گردد.

3-2- روش ليزينگ خريد و اجاره مجدد (Purchase and lease back)

براساس اين روش متقاضي بمنظور تأمين نقدينگي مورد نياز، ماشين آلات يا تجهيزات متعلق به خود را به شركت ليزينگ مي فروشد و مجدداً همان كالا را در قالب قرارداد اجاره اعتباري (Leasing) به متقاضي واگذار مي نمايد. به اين ترتيب ضمن تأمين نقدينگي مورد نياز متقاضي، در پايان قرارداد مجدداً مالكيت مورد اجاره به فروشنده آن تعلق خواهد يافت.

4-2- روش ليزينگ برون مرزي (Cross border lease)

براساس اين روش اجاره دهنده (موجر) و اجاره كننده (مستاجر) مقيم دو كشور مختلف مي باشند. اين نوع از عمليات ليزينگ معمولاً بخش عمده اي از جريان انتقال كالاهاي سرمايه اي از كشورهاي صنعتي به كشورهاي جهان سوم را پوشش مي دهد. ضرورت اين شيوه از ليزينگ ايجاب مي نمايد كه موجر به منظور پوشش ريسكهاي احتمالي، از نقطه نظرات گوناگون ناشي از بروز تحولات سياسي / اجتماعي، اقتصادي و غيره را كه ممكن است بر نحوه نقل و انتقال هزينه هاي مالي حاصل از عمليات اجاره و نيز مسائل و مقررات ارزي و ساير موارد، تأثير منفي بگذارد، پيش بيني هاي لازم معمول آورد.